Startup kurma, girişim geliştirme ve yeni bir teknoloji işi kurmak üzereysen veya hali hazırda olan girişimini büyütme gayretindeysen bu içerik tam sana göre olabilir. Bu içerik içerisinde yapay zeka ile desteklediğimiz soruların cevaplarını alabilir, yatırım alma sürecinden ekip kurmaya, metrikleri hesaplamaya ve daha pek çok büyüme, geliştirme sırasında ihtiyacın olan bilgilere erişebileceksin. Hazırsan startupını büyüteceğini düşlediğimiz içeriğimize başlayalım!
- Startup nedir?
- Startup fikirleri nasıl bulunur?
- Startup iş modelleri nelerdir?
- Startup nasıl kurulur?
- Startup ekipleri nasıl oluşur?
- Ekip ve ortak nasıl bulunur?
- Yazılımcı olmadan startup kurulur mu?
- Startup ekiplerinin kaç kişiden oluşması gerekir?
- Startuplar nasıl melek yatırım alır?
- Yatırım almak için startupların yapması gerekenler
- Startuplar hangi şirket türü ile kurulmalı?
- Startuplar nasıl büyür ve gelişir?
- Türkiye’deki kuluçka ve girişimcilik merkezleri
- Dünyadaki kuluçka ve girişimcilik merkezleri
- Startup hikayeleri
- Startupların takip etmesi gereken metrikler
Startuplara Yardımcı Yapay Zeka Aracı
Startup Nedir?
Kısıtlı kaynaklarla hızlı bir şekilde büyüme potansiyeline sahip, ölçeklenebilir iş modelleri ile kurulan girişimlere startup denir.
Startuplar küçük ekipler ile genellikle teknoloji vasıtasıyla büyümeye çalışan inovasyon dolu fikirlerin bir araya gelmesi ile kurulur. Startupları kurmak için yüksek maliyetlerin yerine yüksek teknoloji ve yüksek efor uygulanır.
Startup Fikirleri Nasıl Bulunur?
Startup geliştirirken fikir bulmak, yeni bir inovasyon geliştirmek elbette ki başlı başına bir disiplin. Bu fikir aşamasında düşünmemiz gereken ve dikkate almamız gereken durumlar var. 3 adımda bunları aktararak ilham olmaya çalışacağız.
Ekip Kabiliyeti – Yapılabilirlik
Startup fikirleri bulurken ekibin bulduğumuz fikre olan uygunluğu temel noktayı oluşturuyor. Bir fikrin gerçekten başarıya ulaşması için onu yapan ekibin fikrin bulunduğu sektörü, oluşacak ürünü çok iyi bilmesi ve iyi bir uygulayıcı olması gerekir. Örneğin hiç uçak mühendisi olmayan bir ekipten iha ve siha gibi araçlar çıkması beklenemeyeceği gibi yapay zeka geliştirmeyi hayal eden bir ekip içerisinde de veri analizi uzmanlarının olması gerekir. Sen de kendi fikrini oluşturmak için gerçekten fikir ile ekip uyumunun iyi olduğunu fikri gerçekleştirecek doğru ekip olduğundan emin olmalısın.
Doğru Zaman
Başarılı fikirlerin başarılı olmasındaki en büyük etmen zamandır. Doğru zamanda doğru fikri gerçekleştirebilmek günümüzdeki fikirlerin büyümesindeki çok değerli bir etmendir. Örneğin “Apple” firması ilk bilgisayarların olduğu dönemde kurulmuş “Tesla” ise elektrikli araçların geliştidiği dönemde hayata geçmiştir. Sen de doğru zamanda fikrinin hayata geçip geçmediğinden emin olmalısın.
İlgini çekebilir: Girişimcilik türleri nelerdir?
Ürün – Pazar Uyumu
Geliştireceğin ürün ve hizmetin pazarda karşılığının olması gerekir. Müşterilerin o ürünü istemesi, arzulaması ve istediğin fiyattan hemen satın alma motivasyonun olması beklenir. Eğer sektörde rakiplerin ile hemen hemen aynı özelliklere sahip pahalı bir ürün yapıyorsan ürün pazar uyumunda zorlanabilirsin. Ürün – pazar uyumunu yakalamak için sağladığın fayda ile istediğin ücretin uyuşması ve rakiplerinden üstün olduğun alanların olması gerekir. Örneğin, BİM firması Migros gibi kaliteli bir mağaza deneyimi sunmasa da fiyat yönüyle farkını ortaya koymuş ve pek çok alanda bulunabilir olması ile ürün pazar uyumunu yakalamıştır.
Startup İş Modelleri Nelerdir?
Startup kurarken belli başlı iş modellerine uymak ve iş modellerinin gerekliliklerini yapmak tüm büyüme veg gelişme süreçlerini kolaylaştırabilir. Pazar yeri, kontrollü pazar yeri, SaaS, e-ticaret, reklam odaklı büyüme gibi iş modelleri genellikle startupların kullandığı modeller arasındadır.
Pazar Yeri Modeli
Pazar yeri modelinde alıcı ile satıcı, bir şey arayan ile o ürünü veya hizmeti sunan bir araya getirilir. Örneğin, yemek sepeti uygulamasında restoranlar ile yemek siparişi yapanlar, Armut uygulamasında hizmet veren ile hizmet almak isteyen bir araya getirilir.
Kontrollü Pazar Yeri Modeli
Bu model günümüzde pek çok başarılı örneğe sahip dikeyleşmiş ve ilkeli hale getirilmiş pazar yeri modelidir. Örneğin, Airbnb üzerinden herhangi bir evi kiralayabilir ve belli bir standartta konaklayabilirsin. Uber de ise belli bir standartta şoförlü araç hizmeti alabilirsin.
SaaS İş Modeli
SaaS iş modelinde aylık veya yıllık abonelikler ile satış yapılır. Örneğin, Spotify hem bir müzik platformu hem de bir SaaS iş modelidir. Aylık abonelikle ödeme yaparız. SAP işlerimizi yönettiğimiz SaaS bir model, Netflix içeriklerin olduğu SaaS bir iş modelidir.
E-Ticaret İş Modeli
İnternet üzerinden siparişlerin alındığı bir iş modelidir. Amazon, Trendyol e-ticaret iş modellerine örnekken Themeforest gibi başkalarının geliştirdiği online ürünleri, görselleri satan iş modelleri hem bir pazar yeri platformu hem de e-ticaret iş modeli ile çalışan startuplardır.
Reklam Odaklı Büyüyen İş Modeli
Sadece reklam göstererek büyüyen iş modelleri de dijital dünyada hızlı bir büyüme gösterebilir. YouTube dünya üzerinde üretilen içeriklerin yüklendiği bir platform olmanın yanında reklamla gelir elde etmektedir. Medya siteleri, haber siteleri reklam odaklı büyüyen iş modellerine örnektir.
Startup Nasıl Kurulur?
Bir startup kurmak ile bir girişim kurmanın temelde bir farkı yoktur. Fakat startup dediğimiz girişim modeli, ölçeklenebilir olması gerektiğinden dolayı teknoloji veya güçlü inovasyon barındırır. Startup ekipleri bunu yapabilen ekipler olmalıdır. O nedenle ürün veya yazılımın hazır olması, M.V.P. olarak tabir edilen ürünün ilk versiyonunun hazırlanması startup kurulması için yapılması gerekenlerden biridir.
Startup Ekipleri Nasıl Kurulur, Nasıl Olur?
Startup kurarken ekiplerin güçlü olması beklenir. Tek başına da startup kurulabilir. Startup ekosisteminde ise genellikle tek kişilik startuplar çok başarılı olamazlar. Çünkü startuplar rakipleri kuvvetli ve güçlü efor gerektiren yapılardır. Ekipler doğru görev dağılımı yapılmış kuruluşlar çok daha başarılı olurlar.
Ekip ve Ortak Nasıl Bulunur? Nerelere Dikkat Edilir?
Startup kurarken bir ekip oluştururken pek çok faktör ve etmen göz önünde bulundurulmalıdır.
1. Yetenekler ve deneyimler: Ekip üyelerinin farklı yeteneklere ve deneyimlere sahip olması, projenizin farklı yönlerini kapsayabilecek ve birlikte çalışabilecek bir ekosistem oluşturmanıza yardımcı olur.
2. İletişim ve ekip çalışması becerileri: Ekip üyelerinin etkili iletişim kurabilme ve ekip çalışmasına yatkın olma yetenekleri, birlikte verimli çalışmayı sağlar. Birbirleriyle uyumlu çalışabilecek ve fikir alışverişinde bulunabilecek bir ekip oluşturmak önemlidir.
3. Tutku ve motivasyon: Ekip üyelerinin projeye olan tutkusu ve motivasyonu, uzun dönemli başarı için önemlidir. Ortak bir hedefe odaklanan ve projeye gerçekten inanan bir ekip oluşturmak, işlerin ilerlemesini ve zorlukların üstesinden gelinmesini sağlar.
4. Liderlik ve rol dağılımı: İyi bir ekip, liderlik becerilerine sahip bir kişi tarafından yönetilmelidir. Lider, ekip üyelerini organize eder, yönlendirir ve motive eder. Ayrıca, ekip içinde görev ve sorumlulukları doğru şekilde dağıtmak da önemlidir.
5. Çeşitlilik ve uyum: Ekip üyelerinin farklı perspektiflere, kültürel arka planlara ve düşünce tarzlarına sahip olması, yaratıcı ve yenilikçi fikirlerin ortaya çıkmasına yardımcı olur. Ancak uyumlu bir ekip oluşturmak da birlikte çalışmayı kolaylaştırır.
6. Esneklik ve uyum sağlama: Girişimcilik yolculuğunda değişimler kaçınılmazdır. Ekip üyelerinin esnek olma, hızlı kararlar alabilme ve değişen şartlara uyum sağlama yeteneklerine sahip olmaları önemlidir.
Yazılımcı Olmadan Startup Kurulur Mu?
Startuplar eğer yazılım odaklı değilse elbette ki bu soru geçersizdir fakat genellikle teknoloji geliştiren işler oldukları için ekosistem tarafından bilinen en doğru kurgu kurucu ortaklar arasında bir yazılımcı ekibin olmasıdır. Ürün geliştirmek ve yepyeni bir inovasyonla yazılım geliştirme çok yüksek efor, emek ve bol bol testler yapmaktan geçer. Bu ürünleri geliştirebilmek için yazılımcının kurucu ortak olmadan dışarıdan destekle ürünü meydana getirmesi oldukça zor olabilir. O nedenle genel görüş yazılımcı ve ürün geliştirici ekip içeride olmadan teknoloji startuplarının başarılı olamayacağı yönündedir.
Startup Ekiplerinin Kaç Kişiden Oluşması Gerekir?
Startup ekiplerinin genel olarak kişi sayısı net olarak belirlenemez. Geliştirilecek ürünün veya hizmetin, inovasyonun ihtiyacına göre şekillenebilir. Genel kanı ürün geliştirme yazılım alanında bir kişi, pazarlama ve satış alanında bir kişi, yatırım, finans alanında bir kişi olacak şekilde ekiplerin dizayn edilmesi gerektiği yönündedir. Günümüzde ise farklı şekillerde bir araya gelmiş 5 veya daha fazla kurucu ortakla başarılı olan, 2 kişi ile çok büyük işler yapan onlarca başarılı startup bulunmaktadır.
Startuplar Nasıl Melek Yatırım Alır?
Melek yatırımcılık yeni kurulan veya yeni büyümekte olan şirketlere düşük hisseler ile maddi yatırımlar yapan bir finansal modeldir. Melek yatırımcılar startuplara genellikle %4-%8 arasında hisse alacak şekilde yatırım yaparlar.
Melek yatırımcılar iş modeline, ekibe, pazardaki uyumuna ve büyüme potansiyeline güvenerek yatırım getirisi amacı güderek yatırım yaparlar. Genellikle sadece nakdi katkı yapan melek yatırımcılar arasında maddi katkının yanı sıra ayni olarak mentorlük desteği yapan melek yatırımcılar da bulunmaktadır.
Melek yatırım almak için startuplar melek yatırımcılara sunum yaparlar, finansal model, iş modeli ve büyüme stratejilerini anlatarak istenilen paranın işlerini büyüteceklerini anlatmaya çalışırlar. Melek yatırımcılar startuplara yaptıkları bu yatırımlarla 3-5 yıl içerisinde belki 10 belki de 30’a katlayarak aldıkları yatırımı karlı bir şekilde geri döndürmeye odaklıdırlar. Bu odak ile bakarak ekibin bu işi yapacağına inanarak yatırım yaparlar.
Yatırım Almak için Startupların Yapması Gerekenler
Startup sunumu: Startup ekibinin güçlü ve etkileyici bir sunum ile pazarı, ürünü, değer önerisini, gelecek hedeflerini tek bir sunumda kısa sürede anlatabiliyor olması gerekir.
Finansal model: İşin 1 yıl sonunda 2 yıl sonunda gelirleri, giderleri, pazarlama harcamaları, ekip masrafları, büyüme oranları gibi metriklerin hesaplandığı ve planlandığı bir finansal modelin hazırlanması gerekir.
One pager: İşin tek bir sayfada anlatıldığı, rekabet analizi, büyüme, metrikler ve ekibi gösteren tek sayfa anlatım yatırımcılar tarafından istenebilir.
Business model canvas: İş modelinin nasıl işlediğini gösteren iş modeli kanvası hazırlanması önerilir.
Öneri içerik: İş modeli kanvası nasıl hazırlanır?
SWOT analizi: Girişimin güçlü yanları, zayıf yanları, fırsatlar ve tehditlerin olduğu tek sayfa SWOT analizi yapılması beklenebilir.
Öneri içerik: SWOT analizi nasıl yapılır?
Startuplar Hangi Şirket Türü ile Kurulmalı? Yatırım Almak için Kurulacak Şirket Türleri (Anonim, Limited, Şahıs)
Startuplar anonim, limited, şahıs olarak 3 farklı türde de şirket kurabilirler fakat genellikle yatırımcılar sözleşme şartlarının tam uygulanması ileride borsaya açılma şansı ve yasal hakları nedeniyle startupın “anonim şirket” olmasını beklerler.
Startuplar Nasıl Büyür ve Gelişir?
Bir teknoloji şirketinin büyümesi için elbette ki dijital pazarlama yapması gerekir. SEO, sosyal medya, reklam yönetimi gibi dijital pazarlama alanlarını tam olarak uygulaması ve sektörde rakiplerinden farklı olmak için düzenli olarak pazarlama faaliyetleri yapılması gerekir. Bu durum bazı startupların partnerlik, B2B görüşmeler veya fuar etkinlikleri gibi özel büyüme stratejileri dışında tüm startuplar için şart ve gereklidir.
Startuplar SEO yaparak web sitelerinde içerik üretmeli ve düzenli olarak web sitelerini geliştirmek için SEO yapmalıdırlar. Grower’ın SEO aracı burada oldukça faydalı olabilir.
Sosyal medyayı aktif bir şekilde kullanarak hem ürününü hizmetini tanıtmalı hem de sosyal medya reklamları ile aktif olarak potansiyel müşterilere ulaşmak gerekir. Grower’ın hem içerik fikirleri öneren aracı hem de reklamları yöneten sosyal medya yönetim aracı burada girişimciler için ilham verici olabilir.
Google gibi mecralarda istenilen anahtar kelimelerde verilen reklamlar, YouTube gibi yerlerde verilecek reklamlar ve görsel anlatımlar startupların müşterilere ulaşmasını sağlayabilir. Grower’ın reklam yönetim, analiz ve öneri aracı burada startup kurucuları veya pazarlama uzmanları için ufuk açıcı olabilir.
Eğer yeni bir ürün veya hizmet çıkartıyorsanız oluşturacağınız satış sunumu da çok büyük önem taşıyor. Basitçe hazırlayacağın satış sunumunda değer önerisi, rakiplerden farkın ve müşteriye tam olarak nasıl fayda sağladığın net olarak gösterilmeli. Sosyal kanıtlar, ürününü veya hizmetini satın alan firma ve kişilerin yorumları burada etkileyici olabilir.
Startupları Büyüten Merkezler – Kuluçka ve Girişimcilik Merkezleri
Türkiye’de startupları destekleyen hem devlet hem de özel sektör kaynaklı çok fazla yapı bulunmaktadır. Sayıları gün geçtikçe artan bu kuluçka merkezleri startuplara mentorluk, ofis ve bazıları da maddi destek sağlamaktadır. Türkiye’de özellikle pek çok bankanın oluşturduğu kuluçka merkezleri girişimleri desteklerken, üniversitelerin oluşturduğu yapılar da başarılı startupların çıkmasına zemin hazırlamaktadır.
Türkiye’deki Kuluçka ve Girişimcilik Merkezleri
- Atölye Üsküdar
- BTM (Bilgiyi Ticaretleştirme Merkezi)
- Kworks
- QNB Beyond
- İTÜ Çekirdek
- Zemin İstanbul
- 1773 Teknopark
- Tech İstanbul
- Albaraka Garaj
- Workup
- Lonca girişimcilik merkezi
- Sabancı arf
- Başakşehir living lab
- Cube incubation
- Avcılar girişimcilik merkezi
Dünyadaki Kuluçka ve Girişimcilik Merkezleri
- Y Combinator
- Techstarts
- Station F
- 500 Startups
- Seedcamp
- Startup Wise Guys
- Plug and Play
- Founders Factory
- Startupbootcamp
- Ace Incubator
- Impact Hub
- Antler
- APX Axel Springer
- Enterpreneur first
- Atlantic labs
- Iconic labs
- Blueyard
- Wayra
- Pi labs
- Oxygen accelerator
Burada belirttiğimiz kuluçka merkezleri farklı dikeylerde farklı alanlara odaklanarak startuplar için farklı faydalar sunabilmektedir. O nedenle bir startup kurucusunun her yere girmek yerine kendine en fazla fayda sağlayacak kuluçka merkezini seçerek orada ilerlemesi çok daha doğru bir kuluçka merkezi stratejisi olabilir.
Başarılı Startup Hikayeleri
Tüm startupların hikayeleri kendilerine özgüdür. Bazı startuplar 1 yılda milyon kullanıcıya ulaşırken bazı startupların ilk kullanıcısını alması 3 yılı alabilir. Her hikaye kendine has başarılara veya başarısızlıklara sahiptir. Startupların kurulma, büyüme, gelişme evrelerinde zaman ve metrik farkları aynı iş modeline sahip girişimler arasında bile belirgin bir şekilde farklılık gösterebilir. Grower olarak başarı hikayelerinden ilham alman ve gerçek deneyimlerden öğrenmek için “deneyim odası” adını verdiğimiz bir alan geliştirdik. Burada startupların gerçek hikayelerini görebilir, girişimlerin büyüme hikayelerini deneyimleyebilirsin.
Öneri içerik: Deneyim odası
Bir çok startupın hikayesi farklı farklı özelliklerden gösterirken sana en çok ilgi duyulan hikayelerden biri olan Apple’ın hikayesini örnek olarak vermek isterim. İkonik olan bu hikaye bugün dünyanın en büyük şirketlerden birinin büyümesini sağlamış. Apple dışındaki hikayelerden öğrenmek için ise “girişimcilik filmleri” içeriğimizi inceleyebilir. Film önerilerini görebilirsin.
Startuplar Büyümelerini ve Gelişmelerini Hangi Verilere Bakarak Takip Etmeli?
Startupların büyüme sürecinde veri odaklı olması son derece önemlidir. L.T.V., C.A.C., R.O.I. gibi verilere bakıyor olması ve düzenli olarak bu verileri gözlemliyor olması gerekir.
Pazarlama verilerini hesaplamak için geliştirdiğimiz hem otomatik hesaplama hem de yapay zeka ile sana öneri veren sistemimizi deneyebilirsin.
Hesaplama aracı: Pazarlama verilerini hesapla
L.T.V.: Müşteri yaşam boyu değeri olan bu veri bir müşterinin zaman içerisinde sana ne kadar kazandırdığını görmeni sağlar. Örneğin, bir kişi 50 TL olan üründen yıldan 3 defa alırsa L.T.V.’si 150 TL’dir.
C.A.C.: Müşteri edinme maliyeti olan bu veri harcadığın reklamdan ne kadara müşteri edindiğini bulmanı sağlar. Örneğin, 100 TL reklam verip 2 müşteri alıyorsa müşteri edinme maliyetin 50 TL’dir.
R.O.I: Yatırım getirisini görmeni sağlar. 50 TL müşteri edinme maliyeti ile müşteri kazanıyorsan ve her bir müşteriden 150 TL kazanıyorsan R.O.I. rakamın 150/50=3’tür.
Tüm bu hesaplamaları yaparsan girişiminin aylık büyüme, müşteri kayıp oranı, pazarın yıllık büyümesi gibi verilere göre kendi girişiminin durduğu yeri görebilir ve aksiyonlar, kararlar alırken doğru adımlar atabilirsin.
Bu içeriğimizde startup kurma, geliştirme ve büyütme ile ilgili bilgiler vermeye ve ilham olmaya çalıştık. Umarız senin için startup ekosistemi konusunda tam olarak bilgi verebilmiş ve aklındaki tüm sorulara doğru cevap verebilmişizdir. Eğer sen de işini büyütmek, dijital pazarlama yaparak işini geliştirmek istiyorsan startup olan Grower ile tanışabilir, SEO, sosyal medya ve reklam yönetimi ile ilgili rakip analizi, sektör analizi verilerini takip etme kabiliyeti ile analizler yapmanın yanında yapay zekanın sana her ay görevler atayarak pazarlama yolculuğunda yardımcı olduğu aracımızla tanışabilirsin. Grower sayesinde reklamlarından daha fazla performans alabilir, SEO için doğru aksiyonlar alabilir ve sosyal medyada içerik fikirleri alarak, sektörü anlık olarak takip edebilirsin. Hemen şimdi Grower’ı deneyebilirsin. Bekliyoruz!