Girişimlerin kaderi kurduğu temel üzerine belirlenir. Çünkü çoğu girişim fark etmeden ölçeklenebilirlik temelini atmaktadır. Her girişimin temel isteği maliyeti minimize edip karlılığı maksimize etmektir. Fakat gözden kaçırdıkları dinamikler bu isteklerindeki hedeflerine ulaşmalarına engel çıkartabilir. Ölçeklenebilirliği basit anlamda “büyümek için kurulan sistem” şeklinde tanımlayabiliriz.
Büyüyen, gelişen, artan isteklere yanıt vermesi gereken bir sistemin, çalışmanın, işlemin veya yazılımın bu isteklere cevap verme, yönetme ve sorunlarla başa çıkmak yeteneğini ölçeklenebilirlik olarak tanımlayabiliriz.
Ölçeklenebilirliği daha anlaşılır kılmak için bir yazılım girişimini örnek verebiliriz. Yazılım girişimleri çoğunlukla ölçeklenebilir girişimlerdir. Tek bir kanaldan (web, mobil) birçok kullanıcıya ulaşabilir.
Ölçeklendiren bir sistem, düşük kaliteli bir ürün veya artan ekipman arızaları gibi olumsuz sonuçların getirdiği aksaklıklara maruz kalmadan hemen daha fazla üreterek talep değişikliklerine cevap veren sistemdir.
İyi ölçeklenebilirliğe sahip bir şirket, satış hacmi artarken kar marjlarını koruyabilen veya tam tersi durumda yani satış hacmi düşerken bu duruma hazırlıklı olabilmeyi başarabilen şirkettir.
Ölçeklenebilirlik, projelerin verimini kaybetmeden ne kadar büyüyebileceği üzerine bir tartışmadır ve projelerin kitlesel olarak benimsenmesi için önemlidir.
Girişimler büyüdükçe masrafları minimum derecede artmalı. Ölçeklendirilen bir sistemden kastedilen sistem büyüdükçe operasyonda aksamaların olmaması ve iş yükünün hafifletilmesidir. Örneğin, Uber araç ya da şoför almıyor. Büyüdükçe şoför istihdamı sağlamıyor ya da araç alımı yapmıyor. Dolayısıyla büyüme karşısında artan bir maliyet söz konusu değil. Büyümeyi tamamen kendi bünyesinde gerçekleştirmek yerine halihazırda bu işi yapan kaynaklardan yararlanıyor.
Ölçeklenebilir bir işletme modelinde, büyüme ve maliyet birbirine ters orantılıdır.
Bir girişimin ölçeklenme kabiliyetinin olması, o girişimin sürdürülebilirliğini artıran bir durumdur. Ölçeklenebilirlik, sistem akış halindeyken olumsuz bir durum meydana geldiğinde bu durumlara hızlı cevap verebilmeyi sağlar.
Bir şirketin büyümesi; gelir, satış hacmi, müşteri sayısı, coğrafi erişim, kıymetli varlıklar ve işgücü artışını kapsayabilir. Ölçeklendirme ise bir şirketin bu büyümeyi tutarlı ve uygun maliyetli şekilde yönetme kabiliyeti anlamına gelir.
Ölçeklendirmeyi mümkün kılan işletme içi fonksiyonlarda aktif olması gereken bazı parametreler vardır. Hem sürdürülebilirliği sağlaması adına hem de ölçeklenebilir olması adına sisteme dahil edilmesi gereken tavsiyelerden birkaçını sıralayabiliriz;
· İş modelinde kararlı ve aynı zamanda ucu açık olmak.
· Bahsedilen adaptasyon yeteneğine sahip güçlü bir ekip kurmak.
· Kullanıcılarla yani müşterilerle iletişimi güçlü tutmak. Özellikle yeni başlayan girişimlerin en etkili silahı olabilir. Halihazırda büyük bir firmadan çok önde olabilecekleri bir özellik.
· Entegre çalışmayı benimsemek. Her operasyonel aşamada şirket bünyesine bağlı kalmak göründüğü kadar mantıklı değil. Gerektiğinde şirket dışı kuruluşlarla iş birliği sağlamak ölçeklenebilirlik adına olumlu sonuçlar doğurabilir.
Bunların yanı sıra şirket kültüründen tutun da yetenek yönetimine kadar ölçeklenebilirliği etkileyen birçok etken var.
Başlangıçta sıra dışı bir şey yapmak yeterli değil. Başlangıçta olağanüstü bir çaba göstermelisiniz